CEFALU - KEPHALODION

KEPHALODION grecki termin oznaczający głowę, który odnosi się do kształtu skały dominującej nad dzisiejszym miastem. Góra w historii miasta wielokrotnie była dla mieszkańców miejscem ofensywnym oraz miejscem świątyń.

Miasto założone najprawdopodobniej przez Greków jako fort obronny w końcu V wieku przed Chrystusem. Dokładnie u podnóża skały, gdzie znajduje się obecne centrum miasta zachowały są fragmenty obronnych megalitycznych murów, lecz nie tylko. Do dzisiaj miasto zachowuje rozkład ulic według wytycznych antyku oraz fragmenty ulic dawnej nekropolii. Między V a IV wiekiem przed Chrystusem odkryto w górnej części miasta ruiny świątyni Diany, które otaczają prahistoryczną cysternę z IX wieku przed Chrystusem. Miejsce kultu wody. Ponadto w skałach odkryto także groty, które były zamieszkane jeszcze przed powstaniem greckiego miasta. W czasach bizantyńskich miasto, jak każde w tamtych czasach z nadmorskich miast przenosi się na skałę i rozbudowuje się na górze (mury, cysterny, piekarnie, małe koszary, jak i kościoły). Z tego też okresu pochodzi polichromowa mozaika (VI wiek), którą odnaleziono pod portykiem katedry. Mozaika ta jest dowodem na istnienie pierwszych skupisk chrześcijan. W 858 roku Cefalu zostaje zdobyte przez Arabów i należy do Emiratu Palermo. Miasto uwolnione przez księcia Ruggera, a za czasów Ruggera II (po 1131r) powraca do strefy nadmorskiej. Z tego okresu pochodzi katedra, łaźnia (być może antyczna?), klasztor katedralny i Palazzo Maria (Domus Regia).

KATEDRA w stylu arabsko-normańskim. Monument najważniejszy w mieście. Historia katedry połączona jest z legendą, jakoby Ruggero II nakazał wybudować katedrę dziękczynną Bogu za uratowanie go przed burzą u wybrzeża Cefalu. Budowa z 1131 roku uderza swą warowną konstrukcją, której charakter podkreślają dwie olbrzymie wieże na planie kwadratu (wręcz forteczne). Fasada przedstawia (loggia finta) niby lożę, nad którą roztacza się centralna rozeta. W XV wieku Ambrogio di Como rozbudowuje portyk podpierając go rzędem kolumn i tworząc trzy łukowy portyk, który osłania pozostałości dawnych fresków. Portal główny pochodzi z 1204 roku i obudowany jest łukiem z białego marmuru. Kościół stoi na planie krzyża łacińskiego oraz zachowuje trzy nawowy układ bazylikowy. Absyda ozłocona jest mozaiką bizantyńską pochodzącą z 1148 roku. W centrum absydy dominuje Pantokrator, poniżej Vergine Mari (Panna Czysta), po jej bokach czterech aniołów oraz figury apostołów, świętych, ewangelistów i proroków. Prócz mozaiki warte uwagi są: „Madonna col Bambino”, rzeźba wykonana przez Antonello Gagini w 1533 roku, stuki neoklasyczne oraz srebrny ołtarz w kaplicy Świętego sakramentu. Prawdziwa motywacja budowy katedry z polecenia Ruggera była polityczno – militarna, stąd budowa forteczna. Ruggero II i jego małżonka pragnęli być pochowani w katedrze, lecz czasy Fryderyka II i wola biskupa Cefalu zmieniły miejsce i zostali pochowani w Palermo. Faktycznie w katedrze znajdują się sarkofagi porfirowe przygotowane dla Ruggera II. W nawie można zwrócić uwagę na symbole: lew (symbol królewski), żółw (symbol nieskończoności – wieczności) i prorok Eliasz (transport do nieba na włosach anielskich), w tym miejscu miał być pochowany Ruggero II i jego małżonka.

CASTELLO DELLA ROCCA zamek był głównym powodem konfliktu między Fryderykiem II a biskupem Cefalu Arudino. Sprawa potoczyła się tak, że Karol II pod Alfonsem Aragońskim II sprzedał zamek jednemu z rodów Ventimiglia, a oni odsprzedali go Biskupowi Sazana. Historia zamku jest nie do końca zgodna, niektóre badania wykazują plan położenia konstrukcji planimetrycznej, co kierowałoby początek budowy na XIII wiek. Inne zaś wskazują na koniec XIII wieku. Ruiny zamku otoczone są murami obronnymi. Szlak turystyczny prowadzi na szczyt skały do zamku (270 m n.p.m.) z centrum miasta via Saraceni. Trasa wiedzie przez wiele pozostałości antycznej architektury greckiej i bizantyńskiej.

LAVATOIO MEDIAVALE data budowy basenów nie jest znana, jednakże jeszcze w średniowieczu były wykorzystywane jako pralnia. Być może wcześniej pełniły rolę łaźni rzymskich, a może jeszcze wcześniej źródło wypływającej ze skał wody miało tutaj miejsce kultu Diany? Koryto rzeki przestawiono o parę metrów względem murów miasta w 1514 roku, a w XVII wieku zostało przykryte nawierzchnią ulic. Łaźnia składa się z szeregu schodów wykonanych z lawy wulkanicznej oraz serii wanien kamiennych wypełnionych wodą. Dekorację stanowią wykonane z żeliwa głowy lwic, przez które wlewa się woda do basenu. Woda z wanien wypływa pod atrium do morza. Na obrzeżach wanien widać miejsca podparcia do ręcznego prania.

Sylwester Legut - Włoskie Podróże